Reżim Iranu jest oblężony – zewnętrznie przez izraelskie naloty, wewnętrznie przez nieufność i rozczarowanie. Pytanie, które chwytają stolice zagraniczne i ulice irańskie: czy islamska Republika Islamska Ayatollaha Ali Chamenei na krawędzi implozji?Kampania wojskowa Izraela zniszczyła większość najwyższego mosiądzu w Iranie, ujawniła słabości wywiadu i rzuciła swój program nuklearny w nieładzie. Dla Chamenei, obecnie 86, jest to historyczny kryzys – nie tylko władzy, ale przetrwania.Dlaczego to ma znaczenie
- Iran to nie tylko państwo. Jest to teokratyczna forteca zbudowana tak, aby znosić atak zewnętrzny. Jednak dzisiaj stoi przed czymś głębszym: elitarną zdradą, popularnym wściekłości i erozji własnych filarów – rewolucyjnych strażników, jedności wewnętrznej i boskiej legitymacji.
- W ostatnich dniach kampania izraelska, nazwana „Rising Lion”, osiągnęła to, co niewielu uważało za możliwe. Wielu irańskich generałóww tym Hossein Salami, Amir Ali Hajizadeh i Spiester Mohammad Kazemi-All w najbliższym wojskowym zaufaniu mózgu Chamenei wyeliminowani w precyzyjnych strajkach. Te zabójstwa pozostawiły „główne dziury w jego wewnętrznym kręgu i wzbudziły ryzyko strategicznych błędów”.
- 16 czerwca Izrael stwierdził, że „pełna supremacja lotnicza nad Teheranem”. Zdjęcia pustych autostrad, zamkniętych sklepów i cywilów uciekających z stolicy zalanych mediów społecznościowych. Emojis Barbeque Moke Dead Generałów. Inne krążą mapy dzielnic Teheranu przygotowane do ewakuacji. Mimo to reżim nalega: biznes jak zwykle.
- „Zakład Iranu polega na przeciwstawianiu się agresorom, a nie kapitulacji” – zauważył ekonomista. Ten instynkt może ponownie pomóc mu przetrwać – lub wywołać jego upadek.
Co się dzieje
- Wewnętrzne koło Chamenei zostało zdziesiątkowane: izraelskie stawki naloty zabiły większość swoich starszych doradców wojskowych, w tym Hossein Salami (dowódca IRGC), Amir Ali Hajizadeh (szef lotniczy) i Mohammad Kazemi (Spiewaster).
- „Niezwykle niebezpieczne”, powiedział jedno źródło zbliżone do procesu decyzyjnego Chamenei. Strategiczne błędne obliczenia są teraz znacznie bardziej prawdopodobne.
- Trwają strajki rakietowe i sabotaż: Iran wprowadził ponad 400 pocisków w Izraelu – najbardziej przechwycone. Izraelskie strajki uderzyły w obiekty nuklearne Natanz i Arak i podobno zniszczyły podziemne hale wzbogacające. Fordow Facility, wykopany głęboko w górę, pozostaje punktem zapalnym.
- Popularne wściekłość simme, ale strach dominuje: media społecznościowe wiwatują martwych generałów. Młodzi Irańczycy nazywają ich „wrogami ludu”. Ale ruchy protestacyjne są pozbawione lidera, złamane i spalone przez przeszłe represje. Jak to ujął ekonomista: „Reżim może być słaby, ale jego ludzie są słabsi”.
- Syn Chamenei wkracza: Mojtaba Chamenei, duchowny średniego poziomu z głębokimi więzi IRGC, po cichu konsoliduje moc. Jest postrzegany jako potencjalny następca, popierany nawet przez niektórych reformistów, takich jak Faezeh Hashemi Rafsanjani. To mniej oznaka wsparcia niż rezygnacja: Mojtaba jest najlepszym zakładem reżimu na ciągłość – lub jego najmiększe lądowanie.
Oznaki rozpadającego się reżimu
- Lojalność pęka: zdolność Izraela do zamordowania dowódców w ich domach sugeruje wycieki na wysokim poziomie. Krytyzm, paranoja i nieufność infekują teraz podejmowanie decyzji.
- Doktryna wojskowa zawodzi: „Papierowy kot”, jeden z maklerów giełdowych w Teheranie powiedział o irańskich siłach rakietowych. Żadne syreny ostrzegają cywilów. Nie ma wiarygodnej obrony.
- Sentyment uliczny jest zmieniający się: po zabójstwie Hajizadeh – odpowiedzialnym za zrzucenie ukraińskiego samolotu w 2020 r. – obchody online były powszechne. Niektórzy Irańczycy opracowali się w izraelskich flagach.
- Ale pod kpiną leży strach. Mieszkańcy Teheranu w kolejce do paliwa. Inni uciekają na wieś. Odpowiedź reżimu? Racjonowanie benzyny i ograniczenie dostępu do mediów społecznościowych.
Reżim uwarunkowany przetrwaniemJeśli historia jest jakimkolwiek przewodnikiem, upokorzenie wojskowe rzadko oznacza koniec władców Iranu. Wojna Iran-Irak (1980–1988), wystrzelona, gdy Saddam Hussein postrzegał rewolucyjny reżim jako wrażliwy, zamiast tego wzmocniła państwo urzędnicze i narodził Islamski Korpus Gwardii Rewolucyjnej (IRGC) jako władzę samą.Podobnie kampania Izraela, choć olśniewając w penetracji inteligencji i taktycznym sukcesie, może jeszcze wywołać kontrakt: nacjonalizm.„Zakład Iranu polega na przeciwstawianiu się agresorom, a nie kapitulacji” – zauważył ekonomista. Odpowiedź Chamenei na zabójstwo Hajizadeh przez Hajizadeh przez 13 czerwca nie była wyrzutem sumienia, ale gniew. „Nie pokażemy im litości” – oświadczył. Choć starzeje się i odizolowany, pozostaje „niezwykle uparty, ale także niezwykle ostrożny”, powiedział Alex Vatanka z Bliskiego Wschodu Instytutu.W ciągu 18 godzin od pierwszych strajków nowa warstwa dowódców IRGC wystrzeliła setki odwetowych pocisków najważniejszych, ale symbolicznie niezbędnych. Reżim nie poddał się. Załadowało się.Między liniami
- Chamenei przed falem protestacyjnym przed – 1999, 2009, 2022 – i zmiażdżył je siłą. Ale ten czas jest inny. Wojsko nie jest tylko kwestionowane. Jest wydrążony.
- Co gorsza, Chamenei jest odizolowany. Zaufani powiernicy nie żyją. Jego syn jest postrzegany jako oportunistyczny. A jego sojusznicy w „osi oporu” – od Syrii do Hezbollahu – są obalone lub osłabione.
- „Nie zamierzamy go wyciągnąć (zabijaj!), Przynajmniej na razie” – napisał Trump, odnosząc się do Chamenei – jednocześnie domagając się „bezwarunkowego poddania się Iranu”.
- Pomimo jego publicznego wściekłości rachunek Chamenei nie zmienił się: przetrwanie reżimu za wszelką cenę. „Jest niezwykle uparty, ale także niezwykle ostrożny” – powiedział Reuters Alex Vatanka z Bliskiego Wschodu Instytutu. Tak trwał od 1989 roku.
Mogę to zrobić, mogę tego nie zrobić. To znaczy, nikt nie wie, co zrobię. Mogę ci to powiedzieć, że Iran ma wiele kłopotów i chcą negocjować. Następny tydzień będzie bardzo duży.
Prezydent USA Donald Trump
Scenariusze przed nami
- Upadek od wewnątrz: Kontynuacja strajków, elitarne zdejmowania i rosnące protesty mogą implodować reżim. Mało prawdopodobne – ale już nie do pomyślenia.
- Sukcesja poślizgowa: jeśli Chamenei umrze lub zejdzie, Mojtaba może odziedziczyć władzę – z IRGC jako KingMaker. Pomyśl o nienaruszonej modernizacji w stylu saudyjskim z teokracji szyickiej.
- Efekt rajdowy: przedłużająca się wojna może wywołać patriotyzm, szczególnie jeśli cywile cierpią. Kampania Izraela może się odwrócić, jednocząc Irańczyków za zmaltretowanym reżimem.
- Wojna na zawsze: Jak zauważyła polityka zagraniczna: „Wojna może nigdy formalnie się skończyć”. Zamiast tego Iran może uderzyć w fale, odbudować potajemnie i krwawić swoich wrogów przez pełnomocników.
Izraelski hazard: upadek czy pożar?Izraelski premier Benjamin Netanjahu nie ukrywał swojej strategii. Nie chodzi tylko o niszczenie Fordowa lub Natanz. Jak zauważył Peter Beaumont z The Guardian: „Netanjahu mówi o zmianie reżimu w Iranie; to, co ma na myśli, to zniszczenie reżimu”.Izrael wyłączył obronę lotniczą Iranu, zniszczył kluczowe miejsca wojskowe i zniszczył dużą część swojej struktury dowodzenia nuklearnego. Ale czy to toruje drogę do stabilnego przejścia lub gwałtownego, obejmującego regionalne ograniczenia katastrof.Nawet sojusznicy Netanyahu przyznają granice tego, co można osiągnąć siłą. „W ruchu protestacyjnym brakuje przywódcy lub wspólnego programu”, powiedział jeden z izraelskich urzędników bezpieczeństwa. „Możesz utworzyć próżnię. Nie możesz kontrolować tego, co ją wypełnia”.A Iran nie jest pozbawiony opcji. Jak zauważyła polityka zagraniczna: „Teheran może starać się zaangażować się w wojnę o ścieranie, wyczerpując woli lub zdolność do walki”. Nadal może wzywać pełnomocników, dążyć do tajnego rozwoju nuklearnego, a nawet eskalować cyberataki i strajki terrorystyczne za granicą.(Z wejściami z agencji)
