Eksperci ONZ ponoszą winę Rwandy i Ugandy. Co oni robią w DRK? |. Wiadomości z konfliktami
Kampala, Uganda – Rwanda jest w „dowództwie i kontroli” rebeliantów M23 we wschodniej Demokratycznej Republice Konga w Ugandzie „jednostronnie podwoiła swoją obecność wojskową” w DRK, a grupy zbrojne – w tym te wyrównane do rządu Kongijskiego – popełniają naruszenia praw przeciwko cywilom, według grupy ekspertów Zjednoczonych Narodów.
Niepublikowany raport ekspertów ONZ na temat DRK, który wyciekł do mediów i widziany przez Al Jazeera, opisuje naruszenia wszystkich stron konfliktu i obwinia sąsiednie rządy za rzekome wykorzystanie i eskalację obecnego kryzysu.
Raport został przekazany Radzie Bezpieczeństwa ONZ w maju, podała agencja informacyjna Reuters. Oczekuje się, że wkrótce zostanie wydany, ekspert ONZ, który przyczynił się do raportu, powiedział Al Jazeera pod warunkiem anonimowości, bez określania daty.
Podczas gdy analitycy postrzegają te raporty jako niezbędne narzędzie rozliczalności, Kigali i Kampala nazwali ekspertów stronniczych.
Żaden rząd nie odpowiedział na prośbę Al Jazeery o komentarz na temat treści raportu, ale oboje wielokrotnie zaprzeczali wyrównanym oskarżeniom.
Tymczasem nowe ustalenia ryzykują, że stłumią ostrożnym optymizmem zebranym przez podpisanie umowa pokojowa między Rwaną a DRK w USA w zeszłym miesiącu i trwającym Za pośrednictwem Kataru Rozmowy pokojowe między Kinszasą a M23.
„Instrukcja” Rwandy, kontrola zasobów
Przez lata M23, które według ONZ jest wspierane przez Rwandy – zarzut zaprzecza Kigali – jest uwikłany w konflikt z armią kongijską i jej sojuszniczymi milicjami znanymi jako znane jako znane jako Patrioci. Na początku tego roku M23 dokonał szybkiego postępu, przechodząc kontrolę nad Goma i Bukavu, stolic North Kivu i South Kivu, które nadal utrzymuje.
Ostatni raport ekspertów ONZ – pierwszy od czasu zaliczki M23 – oferuje wyraźną ocenę konfliktu, obwiniając Rwandę za ułatwienie szybkiej ekspansji sił rebeliantów.
Raport powiedział, że Rwanda zapewnia „krytyczne wsparcie” M23, które przyjmuje „instrukcje” od rządowych i wywiadowczych usług Rwandy.
W poprzednich raportach eksperci ONZ stwierdzili, że było kilka 3000-4 000 Oddziały Rwandy walczą wraz z M23 w DRK.
„Na tydzień przed atakiem (M23) GOMA urzędnicy Rwandy poufnie poinformowali grupę (ekspertów), że prezydent Paul Kagame postanowił niewłaściwie przejąć kontrolę nad Goma i Bukavu”, twierdził nowy raport.
Rwanda wielokrotnie zaprzeczał wsparcie M23W Podczas gdy Kigali ostro skrytykował ekspertów ONZ.
„Raporty te zostały napisane dawno temu”, powiedział prezydent Paul Kagame na konferencji prasowej w Kigali 4 lipca, po tym, jak zawartość raportu zaczęła krążyć w międzynarodowych mediach.
„Przychodzą tutaj, aby potwierdzić narrację, którą już mieli”, powiedział przywódca Rwandy o ONZ o panelu ekspertów ONZ.
Kagame porównał ekspertów do podpalacza, który podpada dom, ale również działa zarówno jako sędzia, jak i prokurator. „Ci, którzy spalili (dom), są tymi na miejscu, aby ocenić i ścigać”.
Raport ekspertów ONZ tylko potwierdził krytykę Kigali.
Raport powiedział, że „de facto kierunek i skuteczna kontrola” nad działaniami M23 „Renderowi Rwandzie za działania” grupy, argumentując, że zachowanie Rwandy spełnia próg sankcji międzynarodowych.
Umowa w ubiegłym miesiącu między DRK a Rwaną nie obejmuje M23, ale stanowi, że wszystkie strony powinny przestrzegać procesu pokojowego Kataru. Podkreśla również, że rząd kongijski powinien ułatwić wyłączenie grupy zbrojnej, sił demokratycznych do wyzwolenia Rwandy (FDLR), która została ustanowiona przez Hutusa powiązanego z zabójstwami Tutsis w ludobójstwie Rwandy w 1994 r. Umowa podała, że Rwanda powinna następnie podnieść swoje „środki obronne” wewnątrz DRK.
Podczas gdy Kigali często argumentował, że jego działania w DRC mają na celu rozwiązanie długich zagrożeń bezpieczeństwa, jakie stwarzają FDLR, eksperci ONZ twierdzą, że jego działania wykraczały daleko poza uzasadnione obawy dotyczące bezpieczeństwa.
Eksperci zauważyli, że „ostatecznym celem Kigali było kontrolowanie terytorium DRK i jego zasobów naturalnych”.
Ich raport szczegółowo opisuje, w jaki sposób minerały, w tym Coltan, zostały zrabowane z kopalń w miastach skonfiskowanych przez M23, a następnie przemycone do Rwandy. „Raz w Rwandzie zrabowane minerały mieszano z lokalną produkcją, skutecznie prając je w dalszym łańcuchu dostaw pod pozorem pochodzenia Rwandy”, powiedział raport.
Część minerałów przemyconych do Rwandy została zakupiona przez Boss Mining Solutions IncReprezentowany przez Eddy Habimana, który wcześniej był zaangażowany w nielegalny handel minerałami z DRK, dodał raport.
Poza Rwanda raport przedstawia również naruszenie prawa międzynarodowego przez innego sąsiada, Uganda.
Wśród walki Rwanda/M23-DRC nastąpił „szybkie gromadzenie się wojskowe” Sił Obrony Ludowej (UpdF) w prowincjach North Kivu i Ituri.
Dodał, że żołnierze znacznie wzrosły w tym roku „skutecznie podwajając ślad Ugandy w kraju”.
Armia Ugandy, która od 2023 rW Dodał raport „jednostronnie” zwiększył obecność wojsk we wschodnim DRK.
„Rząd DRK potwierdził, że nowe wdrożenie UPDF zostało wykonane bez uprzedniej zgody, a UPDF podejmował jednostronne inicjatywy poza ramami wspólnych operacji z (armią kongijską)”, czytamy w raporcie.
Według panelu ekspertów wdrożenie wywołało pytania dotyczące motywów Kampali, szczególnie biorąc pod uwagę wcześniejsze zarzuty wsparcia UPDF dla M23. Podczas gdy Uganda twierdziła, że ruchy żołnierzy były obronne i mające na celu zabezpieczenie swoich interesów gospodarczych, raport mówi, że ich pozycjonowanie stworzyło de facto strefę buforową, która chroni M23 przed północnymi kontratakami.
W odpowiedzi ambasador Ugandy w ONZ, Adonia Ayebare, napisała na X, że raport „zawiera kłamstwa” i próbuje podważyć wspólną operację wojskową z DRK. Powiedział, że Uganda złoży oficjalne oświadczenie po opublikowaniu raportu.
Generał Muhoozi Kainerugaba, dowódca armii Ugandy również opublikował na X, mówiąc: „Podczas gdy ONZ tak zwana„ Grupa ekspertów ”pisze stronnicze raporty przeciwko nam, my (UPDF) nadal ratujemy życie ludzi w naszym regionie”.
Raport ekspertów ONZ wezwał „powtarzające się zapalane oświadczenia publiczne” Kainerugaba, w których powiedzieli, że podkreślił ścisłą współpracę między UPDF a armią Rwandy.
Raport oskarżył również Thomasa Lubanga, byłego skazanego ICC mieszkającego w Kampali, o utworzenie ruchu polityk-wojskowego w celu sprzeciwu rządowi kongijskie, „z co najmniej moralnym i pasywnym poparciem ze strony władz Ugandy”.
Jednak zwracając się do dziennikarzy w Kampali 16 lipca, Lubanga powiedział, że jest na wygnaniu z powodu prześladowań Kinszasy, a gdyby jego ruch otrzymał poparcie od Ugandy, „znalazłby się dziś na progu Kinszasy”.
Ugandyjskie, Rwandyjskie interesy DRK
Kristof Titeca, profesor z University of Antwerp, który niedawno opublikował raport na temat działalności Ugandy w DRK, zachęca czytelników do obejrzenia raportu ONZ i reakcji, jaki wywołał w kontekście dynamiki regionalnej.
Powiedział, że Kigali i Kampala dzielą pokrywające się interesy DRK – głównie dotyczące bezpieczeństwa, wpływów politycznych i dostępu gospodarczego – ale interesy te umieszczają je również w złożonym związku zarówno współpracy, jak i konkurencji.
TiTeca twierdzi, że odrodzenie i szybka ekspansja M23 było częściowo wywołane strachem Kigali, że Kampala może wkroczyć na jego wpływ we wschodnim DRK po tym, jak Uganda pozwoliła żołnierzom wejść DRK w dążeniu do ADF.
Gdy M23 zyskał pod koniec 2024 r., Uganda zareagowała z rozmieszczeniem żołnierzy, szczególnie mającym na celu zapobieganie rebeliantom – a co za tym idzie, Rwandzie – przed wejściem na obszary, które postrzega jako jej zainteresowanie.
Titeca twierdzi, że manewry wojskowe były tak samo strategicznym przesłaniem do Rwandy, jak na temat ochrony interesów Ugandy.
Czerpiąc z ruchów i pozycji obserwowanych od końca 2024 r., Titeca sugeruje, że Kigali i Kampala mogą mieć ukryte zrozumienie ich odpowiednich stref wpływu.
„Niektórzy uważają, że między Kampali a Kigali może istnieć pewna zgoda na ich zainteresowanie” – powiedział.
We wschodnim DRK „Są jednocześnie przyjaciółmi, a także wrogami”, dodał, odnosząc się do Ugandy i Rwandy.
Naruszenia Kinszasy
Dla ekspertów ONZ Kinshasa również ponosi pewną odpowiedzialność. Po stronie kongijskiej raport maluje obraz stanu pod oblężnością, starając się utrzymać suwerenność nad jego terytoriami wschodnimi.
Rząd nadal polegał w dużej mierze na nieregularnych grupach Wazalendo i na FDLR, mimo że te ostatnie są pod sankcjami ONZ, jako pełnomocnicy w walce z M23 i armią Rwandy.
W raporcie mówi się, że sojusz ten pogorszył sytuację w zakresie bezpieczeństwa i praw człowieka, przyczyniając się do ataków represji, rekrutacji dzieci i przemocy seksualnej.
Jak wywołał działania M23 podczas przyjmowania Gomy i Bukavu, raport udokumentował również wzór poważnego międzynarodowego prawa humanitarnego i naruszeń praw – w tym grabieży, przemocy seksualnej i zabójstw – poprzez wycofanie kongijskich żołnierzy i wojowników Wazalendo w tym samym czasie.
„Te nadużycia miały miejsce w klimacie bezkarności w ogólnym kontekście osłabiającego łańcucha dowodzenia” – powiedział.
Al Jazeera szukał odpowiedzi na te roszczenia rządu kongijskiego, ale nie otrzymała odpowiedzi.
Odrzucając raport, prezydent Rwandyńczyka oskarżył panel o utrwalanie stronniczej narracji przeciwko Kigali i ignorowanie konsekwencji rządu kongijskiego z FDLR, który, jak twierdzi, nadal rozpowszechnia poglądy anty-Tutsi, które doprowadziły do ludobójstwa w 1994 roku.
„Wszystkie raporty, z nich 75 procent, obwiniają AFC/M23 i Rwanda”, powiedziała Kagame na konferencji prasowej 4 lipca. „Przekonasz się, że nigdy nie piszą niczego kompleksowego na temat FDLR ani o tym, jak kongijskie instytucje rozpowszechniają nienawiść i ideologię ludobójstwa. Jak eksperci mogą tego nie zobaczyć?”
W rozmowie z Al Jazeera analityk Rwandy Thierry Gatete powtórzył krytykę Kagame, kwestionując wiarygodność panelu ONZ i twierdząc, że rzadko prowadzą badania terenowe.
„Siedzą w Nowym Jorku lub Paryżu i polegają na zeznaniach kongijskich urzędników lub sympatyków FDLR” – powiedział.
Raport zauważa, że Rwanda odmówił grupie ekspertów dostępu do Kigali. Jednak Gatete twierdzi, że Rwanda początkowo współpracowała z panelem, ale później zrezygnowała, ponieważ raporty były konsekwentnie stronnicze i jego zdaniem nieistotne. „Nikt nie bierze tego, co piszą poważnie” – powiedział.
Podczas gdy Rwanda i Uganda postrzegają raporty ONZ za stronniczy, inni postrzegają je jako niezbędne narzędzia do odpowiedzialności.
Stewart Muhindo, badacz z kongijskiej grupy społeczeństwa obywatelskiego Lucha, powiedział, że panel dostarcza kluczowych dowodów, które rzuca wyzwanie zarówno podmiotom państwowym, jak i niepaństwowym.
„Panel mówi o trudnych prawdach” – zauważył, wskazując, że raport krytykuje również rząd DRK za dalszą współpracę z FDLR, pomimo obietnic zakończenia sojuszu. „Nie chodzi tylko o obwinianie Rwandy”.
Muhindo zgadza się również z ekspertami ONZ, że poleganie DRK od bojowników Wazalendo zaostrzyło kryzys humanitarny. Powiedział, że te nieregularne siły, choć nie sankcjonowane tak jak FDLR, są zamieszane w okrucieństwa, w tym atrakcje na cywile i rekrutację dzieci.
„Pomimo trwających inicjatyw w zakresie pokoju, wysiłki na rzecz stabilizacji regionu nadal stają przed poważnymi wyzwaniami”, powiedzieli eksperci ONZ w raporcie. „Cywile nosili ciężar konfliktu, trwał powszechne wysiedlenie, niepewność i poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka”.
